زنانی که خود را به خوبی باور کردند

اگر به این باور برسید که در زندگی خود ماموریتی خاص برای انجام دادن دارید، بدانید که مؤثرترین و مهم­ترین گام را در جهت موفقیت و پیشرفت خود برداشته اید.

سال گذشته بر روی یکی از کتاب­هایی کار می­کردم که در آن با محور قراردادن زندگی اپرا وینفری، اولین بانوی تاجر میلیاردر سیاهپوست آمریکایی، توصیه­های کاربردی برای موفقیت در کارآفرینی بانوان را شرح داده بود. برایم جالب بود وقتی که با مطالعه صفحه به صفحه­ی آن به شباهت بیش از حد آن دیدگاه­ها به باورهای دست یافته خودم پی می­بردم. اپرا وینفری، در کنار فعالیت­های تجاری مؤثر در جامعه اقتصادی، یک مجری توانمند تلویزیونی نیز می­باشد. وی معمولا قبل از ضبط هر یک از برنامه­هایش، بدون توجه به مهمان یا موضوع برنامه، در آسانسوری که او را به استودیوی ضبط می­رساند حدود یک دقیقه، خود را حبس می­کند و در این یک دقیقه تنهایی، همواره در حال این پرسش اساسی از خود است: “چگونه می­توانم مفید باشم؟”

در کنار اپرا، یکی از زنان معرفی شده در زیرمجموعه زنان موفق در عرصه تجارت جهان در همین کتاب، شریل ساندبرگ بود که علیرغم وجود مشکلات، توانسته است قسمت اعظمی از توانایی­های بالقوه خود را به صورت بالفعل درآورد. ساندبرگ ۴۱ ساله، رییس اجرایی شرکت فیس­بوک، فردی که همواره در مسیر موفقیت و پیشرفت قراردارد و نمونه­ای از زنان الهام بخش در جهان تجارت و تکنولوژی محسوب می­شود.

وی فردی است که تمایز او از جهت علاقه شدید به شبکه سازی بازاری در نوع خود کم نظیر است و بی‌شک، همین موضوع، موفقیت او را در رأس بزرگ­ترین شبکه اجتماعی جهان پس از گوگل توضیح می­دهد.

در ادامه برشی از دیدگاه­های او را که توانسته است با بکارگیری آنها گام­های مؤثری را در زندگی خود بردارد، مطرح می­شود. هرچند که معتقدم شاید خیلی از شما نیز تا کنون به برخی از تشابهات و تناقض­های مشابه آن دست یافته­اید.

شریل ساندبرگ، یک سؤال را برای خود برای همیشه در ذهن نهفته دارد و آن اینکه : ” مرد ها همه چی دارند، چرا ما نداشته باشیم؟”

این پرسش یکی از اساسی ترین اهرم­ها در گام­های رو به جلوی او در دنیای تعامل و تجارت محسوب می شود. و مشهود آن، زمانی پررنگ­تر می­شود که یک بانو و یک زن در تنگنای مشکلات به مراحل سخت روحی و فکری برخورد می­کند.

شریل ساندبرگ، شخص دوم فیسبوک، مادر دو فرزند و نویسنده کتاب“ همگی به پیش”، دراین اثر نوشتاری خود، همگی بانوان را به دستیابی به موفقیت بدون احساس گناه با تأکید بر داشتن شعف و اشتیاق در عمل در مسیر انتخابی، تشویق می­کند.

 وی معتقد است که می­توان بدون آنکه یک آدم فضایی به نظر رسید نیز موفق شد، چرا که اکثر ما، از خود می­پرسیم که یک موجود فضایی چه شکلی است؟ و بر همین پیش زمینه ذهنی دردنیای تفکر ملموس نیز، غالبا دست­یابی به موفقیت­های بزرگ را تقریبا نشدنی و یا امری خارق العاده که تنها مختص افراد خاصی در جهان است، می­دانیم. این درحالیست که با نگاهی به زندگی بانوان موفقی همچون شریل، می­توان مشاهده کرد که هیچ موفقیتی، دست نیافتنی و فضایی نیست.

این بانوی تاجر با دارا بودن حقوق سالانه۳۰ میلیون دلاری به همراه سهامداری سایر بخش­های تجاری در سطح جهانی، امروزه به یکی از میلیاردرهای زن موفق در جهان تبدیل شده است و  روزنامه تایم “TIME ” از او به عنوان یکی از ۱۰۰ شخصیت برتر بانوان جهان نام برده است.

شریل ساندبرگ، درهمان کتاب پرفروش خود با نام  “همگی به پیش” کاملا محکم و متقن اشاره می­کند در مسیر زندگی و تجارت، با وجود داشتن دو فرزند، اما رسیدگی به امورات و تربیت آنها  مسائل  و مشکلات خاصی را برایش به وجود نیاورده­ است که حتی تا حدود زیادی همین حس مادرانه به او کمک کرده در بسیاری از روزها با صورتی خندان و بشاش سر کار حاضر شود و پر از حس توانستن پیش برود.

یکی از برجسته­ترین چالش­های او اثبات این نکته است که بله می‌توان موفق شد؛ بدون اینکه هیولا ! بود.

شریل همواره تعریف می­کند از روزگاری که او را رشد داد و بزرگ کرد و قضاوت­های مردمی که او را نابجا کوبیدند آن هم تنها به جرم موفق شدن!

 او در جایی اشاره می­کند: در برهه ای از زمان، حتی خواهر و برادرهایم رهبر بودن و پیشرو بودنم را به سخره می­گرفتند، در این میان نیز، حر­ف های خشونت آمیز زیادی از زبان مردم مختلفی علیه من زده می‌شد، بالاخص زمانی که تأکید می­کردم که آینده هر انسانی در دستان خودش است و این حق همه انسان­هاست که بخواهند به قلّه­ها دست یابند. درست در این زمان بود که حمله­ها بیشتر می­شد!

 شریل تأکید دارد: “حقیقت این است که در دنیای امروز در یک شغل ثابت، مرد موفق برای همه عزیز است در حالی که یک بانو در همان جایگاه چنین شرایطی ندارد. بانوان ارتباط روشن و واضحی با قدرت ندارند.”

او تنها ترین آرزوی خود را کاستن فشاری که بر دوش تمام زنان دنیا وجود دارد، می­داند و بر این باور است که به سهم خود خواهد توانست در تحقق آن سهم مؤثری داشته باشد.

چرا این همه تعصّب نسبت به بانوان موفق ؟

پاسخ اینجاست که همیشه، ما زنان فکر می­کنیم که نمی­توانیم همه چیز را اعم از زندگی شاد، همسر خوب، شغل خوب و… کنار هم داشته باشیم ولی مردان می‌توانند همه آنها را داشته باشند. اینجاست که باید از خودمان بپرسیم، پس چرا ما نداشته باشیم؟

 قطعاً در جستجوی “همه چیز داشتن” محدودیت‌هایی نیز وجود دارد، مانند آن بانویی که به عنوان مادر و در عین حال رئیس یک شرکت، برای جلوگیری از اتلاف زمان خود در روز کاری بعد، در زمان خواب فرزندانشان، لباس­هایی که باید برای فردا می­پوشیدند را بر تن آنها می­کرد و آنها را می­خواباند.

و یا نمونه دیگر؛ استعفای  آن ماری اسلایتر، مشاور هیلاری کلینتون زمانی مطرح شد که وی معتقد بود، بانوان امکان این را ندارند که همزمان هم به مانند “جایگاه آقایان در شرکت” کار کنند و در عین حال نیز “خودشان به عنوان یک بانو” زندگی کنند. تکیه بر همین دیدگاه بود که او را ملزم به استعفا نمود.

شریل با اشاره مثال­های مشابه همواره تأکید می­کند که در تلاش است تا بتواند باری از دوش بانوان جهان که از درون خود به باورهای بزرگی رسیده اند، بردارد.

به عنوان مثال ماریسا مایر، همکار قدیمی شریل در گوگل که در حال حاضر مدیر شرکت یاهو است، بانوی توانمندی است که درست بعد از دوهفته از زایمانش به سرکار برگشت. او نمونه ای از افرادی است که توانست و شد.

البته بیان این مثال، دلیلی بر آن نیست که به بانوان گفته شود که به مانند او عمل کنند ، بلکه هدف بیان این نکته است که همه چیز امکان دارد و شدنی است. با تکیه بر قدرتی که در بانوان مشهود است، تمامی زنان، قدرت مدیر شدن را دارند، که برای موفقیت در مسیر دستیابی به آن، تنها باید دست از ترسیدن و قضاوت شدن برداشته و در این مسیر از اینکه مادر و یا بانوی بدی به نظر برسند ( در نظر دیگران ) و یا حتی از اینکه در همه چیز کاملا موفق شوند یا نشوند، نیز واهمه‌ای نداشته باشند.

 شریل بانویی است که خود نیز شرایط سختی را پشت سر گذاشته است؛ روزهایی که با گریه سر کار می­رفته و مشکلات زیادی داشته، ولی او معتقد است همراهی همسرش در این مسیر زندگیش کمک زیادی به او داشته است.

او در جایی اشاره می­کند: پس از ماه‌ها چالش و مباحثه بالاخره با ایجاد نوعی تعادل در زندگی خود همراه با مبارزه های سخت موفق شدم برای زندگی مشترکمان سهمی مساوی از وظایف با همسرم دیوید گلدبرگ (که او هم مدیر عمومی یک شرکت آمار است)، ایجاد کنم و همین موقعیت آغاز مساوات در زندگی زناشویی ما شد تا جایی که رسیدگی به تربیت فرزندان ۵ و ۷ ساله مان نیز در شرایط ۵۰ / ۵۰ صورت می­گرفت.

به نظر همسر او، آنها قهرمانانی هستند که تا حدود زیادی توانسته اند به خوبی از پس کارهای زندگی مشترک و اجتماعی خود برآیند.

تجربه زندگی زنان و مردان در سراسر تاریخ بشر ثابت کرده است که زوج‌های مساوات طلب در تمامی زمینه‌ها تفاهم بهتر و بیشتری دارند. شریل تأکید می­کند، به عنوان مثال، مردی که ظر­ ها را می­شوید، عاشق تر است و از این روست که یک فصل تمام از کتابش را به ” انتخاب مردی که می­خواهیم شریک زندگیمان باشد” اختصاص داده است.

”  اگر زنی در طلب موفقیت باشد، اولین گام، یافتن شریکیست که او نیز پیشرفت طرف مقابلش را بخواهد. پس وقتی می­خواهید پدر آینده فرزندانتان را انتخاب کنید، سعی کنید مهربان­ترین فردی را انتخاب کنید که در این مسیر یاریگر شما باشد!” تا خانواده در صلح و آرامش زندگی کند.

تقریبا همه بانوان دوست دارند که عالی باشند و عالی به نظر برسند و این در حالیست که غالب جوامع جهان علیه آنان است. نمونه­های مشهود آن ، زنان کارمندی است که بیش از پیش کار می­کنند. ( ۶۲ درصد بانوان آمریکایی بیش از ۵۰ ساعت در هفته کار می­کنند و مادرانی که وقت زیادی را صرف بچه­هایشان می­کنند، عنوانی که جامعه شناسان از آن به “مادرهای پر طاقت” تعبیر می‌کنند.)

 ابتدائی ترین اصل اینست که بانوان می­بایست با خود مهربان­تر باشند. عدم اعتماد به نفس بانوان نسبت به خودشان آن چیزی است که شریل را بسیار خشمگین می­کند. متأسفانه، در موارد زیادی مشاهده می­شود که بانوان جرأت بر سر میز نشستن و مذاکره کردن را در خود نمی­بینند، حتی در مواردی نیز قادر به درخواست افزایش حقوق خود نیز نیستند… چرا که آنها همواره احساس فریب خوردگی می­کنند یا اینکه در موقعیت‌های زیادی موفقیت خود را وابسته دیگران می‌دانند، در حالی که مردان در چنین موقعیت­هایی بسیار مغرور بوده و باور به نابغه بودن خود دارند. هرچند که این موضوع کمی کلیشه‌ای به نظر می‌رسد ولی در اکثر موارد عین حقیقت است و البته این یک مسئله­ی تربیتی است و تمام دختر بچه ها با این موضوع روبرو شده اند که” مهربان باش!” ولی اکثر بانوان در برابر این ایده که مهربان نباشند، از ترس به خود لرزیده اند.

مارک زاکربرگ( مؤسس فیسبوک)، معتقد است: “اگر ما بخواهیم به همه لطف کنیم، هرگز پیشرفت نخواهیم کرد”. در حالی که این نمود در جامعه  ما زنان اینگونه معنی می­شود که اغلب ما بانوان از قرار گرفتن در پست های بالاتر واهمه داریم، چرا که قادر به لطف کردن به همه نیستیم. درجوامع دنیا و ارتباطات میان انسان­ها، به طور معمول قبل از هر چیزی از خانم­ها انتظار می‌رود که مهربان باشند. مشکل این است که، وقتی او مهربان است، او را با استعداد نمی­پندارند و وقتی او  با استعداد است، یعنی مهربان نیست و این به معنای چوب دو سر باخت است!

 شریل و سایر زنان موفق در سراسر جهان که خود مسیر سختی را در رسیدن به اهداف خود پیموده اند، به این باور رسیده اند که این تلاش­ها و اثرهای نگاشته شده در حقوق زنان دنیا، می­تواند کمک حال نگرشحال و آینده بانوان و نیز آقایان باشد. و هرچه زنان بیشتری در مقام ریاست باشند، بیشتر به این کار پی خواهیم برد که آنها هیولا نیستند. به طور مثال برای هرکدام از ما بارها پیش آمده که سرکار گریه کنیم، همواره از بچه­ها خبر بگیریم ،زود به خانه برمی­گردیم، جلسات کاری دیر وقت برگزار نکنیم و… البته آقایان نیز از این موضوع استفاده می‌کنند! آنها نیز باید این آزادی را داشته باشند که کار خود رادر مواقع لزوم روحی متوقف کنند.

این مسائل شاید به نوعی یک کشمکش سخت در زندگی همه ماست. گاهی برایمان پیش­ می‌آید کلافه می­شویم و … ولی وقتی به هدف می­اندیشیم که در آن آزادی و مساوات بیشتر، باعث می­شود جهانی آرام تر برای همه وجود داشته باشد، شعف و اشتیاق حرکت بیشترمی­شود.

و در کلام آخر:

 و در پایان

اگر از من بپرسند که” اگر نمی­ترسیدید رئیس جمهور شوید، چه می­کردید؟

من کتابی خواهم نوشت که با افتخار به بانو بودنم، در آن جرأت خواهم کرد که به بانوان بگویم: به پیش بروید! بگذارید روزنامه نگاران هر چه دوست دارند بگویند.”

پاسخ شما به این سؤال چه خواهد بود؟

الهه فابریکی اورنگ

منبع: برگرفته از کتاب: اپرا وینفری، ده توصیه کاربردی برای کارآفرینی بانوان، چاپ ۱۴۰۰