ستاره­‌های دیروز هدی لامار

ستاره‌­های دیروز هدی لامار

ستاره‌­ای شگفت‌انگیز و مسحورکننده

کودکی کنجکاو و جستجوگر بود. در 2 سالگی مورد توجه یک کارگردان تئاتر قرار گرفت. آموزش باله دید و نواختن پیانو را از مادر هنرمندش آموخت. بر صحنه تئاتر و باله ظاهر شد و در مقابل بهترین بازیگران آلمان به ایفای نقش پرداخت. مکس راینهاردت کارگردان برجسته او را زیباترین زن در کل اروپا لقب داد. به هالیوود رفت و در بیش از 30 فیلم نقش آفرینی کرد و لقب زیباترین زن جهان را گرفت. اغلب ایفاگر نقش زن­های فریبنده بود و در آثاری چون « الجزایر» و « رفیق ایکس» خوش درخشید. با ابفای نقش « دلیله » در فیلم « سامسون و دلیله » به شهرتی جهانی دست پیدا کرد و نام او در فهرست 10 زن بازیگر برتر زن قرار گرفت.

زیبایی او زبانزد بود اما او فقط بازیگری زیبا و فریبنده نبود بلکه هرگاه از بازیگری فارغ می­شد در آزمایشگاه کوچک خانه­اش محققی مخترع بود.

یک سیستم راهنما برای اژدرهای متفقین طراحی کرد که از طریق فرکانس مانع ردیابی­شان توسط دشمن می­شد. البته در آن زمان ارتش امریکا این اختراع را که مخترع آن یک ستاره سینما بود، جدی نگرفت. اختراع او پایه و اساس فن­آوری امروز از جمله وای فای، بلوتوث و جی بی اس شد. با این فناوری گوشی­های موبایل توانستند بدون تداخل فرکانسی با دکل­های مخابراتی ارتباط برقرار کنند. در واقع حیات تلفن­های هوشمند مرهون تلاش­های اوست.

ستاره­ای پر رمز و راز

هدی لامار با نام اصلی هدویگ اوا ماریا کیسلر متولد نهم نوامبر 1913 است. او در خانواده­ای یهودی در وین پایتخت اتریش به دنیا آمد. پدرش بانکدار و مادرش پیانیست بود. از 10 سالگی آموزش باله دید و نواختن پیانو را آموخت. در 16 سالگی توسط مکس راینهاردت کارگردان برجسته تئاتر و سینما کشف شد. مکس به او لقب زیباترین زن در تمام اروپا را داد. این دختر نوجوان با هدایت­های راینهاردت توانست در فیلم­های آلمانی بسیاری نقش اصلی را در کنار ستارگانی همچون هانس رومان و هانز موزار ایفا کند.

در سال 1933 در فیلم بدنام گوستاو ماخاتی ( اکستازی) محصول کشور چک در نقش یک زن جوان عاشق که همسر یک پیر مرد بود ظاهر می­شود. صحنه­های فیلم برای جامعه سنتی آن زمان غیر معمول بود و خشم کلیسا را برانگیخت. نمایش فیلم در بعضی از کشورها از جمله امریکا ممنوع شد. در دهم آگوست 1913 در 19 سالگی به فردریک مندل رییس شرکت سازنده جنگ افراز ازدواج کرد. مندل تا جایی که می­توانست نسخه­های اکستازی را خریداری کرد و هدی را به خاطر نقشی که در این فیلم بازی کرده بود تحقیر کرد. مندل برای هدی بازی در فیلم را ممنوع کرد.

هدی از او به عنوان مردی یاد می­کند که کنترل بیش از حد بر زندگی او داشته و در اکثر مواقع او را در خانه زندانی می­کرده است. اجازه کار کردن به او نمی­داده اما در عوض او را به جلساتی در مورد تکنیک و ریاضیات می­برد. در همان زمان بود که استعداد ذاتی هدی در زمینه علم و ریاضیات شکوفا شد و به واقعیت­های تکنولوژی نظامی پی برد. مندل با آن که یک نیمه یهودی بود، شریک و همکار نازی­ها بود. شراکت و همکاری با نازی­ها باعث خشم و نفرت هدی می­شد. سرانجام هدی در سال 1937 با پوشیدن لباسی ساده خودش را شبیه یکی از خدمتکارانش کرد و از قفسی که مندل برایش ساخته بود فرار کرد.

ابتدا به پاریس می­رود و تقاضای طلاق می­کند. سپس به لندن می­رود و در آنجا با لوئیس بی مایر مدیر شرکت متروگلدین مایر ( ام جی ام ) ملاقات می­کند. مایر او را به عنوان دستیار خود استخدام می­کند. هدی از آن پس نام « هدی لامار» را برای خود انتخاب می­کند. « لامار» را به یاد باربارا لامار ستاره زیبای سال­های 1900 بر می­گزیند.

بازیگر مخترع

هدی لامار در طول زندگی با فردریک مندل که سازنده اسلحه و شریک و همکار نازی­ها بود به اجبار در تمام نشست­ها و جلسات همسرش با نازی­ها در کنار او بود. در این نشست­ها با توجه به هوش و خلاقیت خود به دانشی دست پیدا کرد که با استفاده از آن توانست با همکاری جورج آنتیل پیانیست مشهور و مخترع، روشی برای جلوگیری از مزاحمت رادیویی مداخله گر در امواج کنترل کننده اژدرها پیدا کند.

آلمان­ها در آن زمان، فنآوری کنترل اژدرها با امواج رادیویی را می­شناختند و خلبان­های نیروی هوایی آلمان می­توانستند به راحتی بمب­ها و اژدرها را هدایت کنند.

آنتیل در آن زمان سیستمی برای نواختن پیانو درست کرده بود و با تغییراتی در این فنآوری و پیشینه ذهنی هدی از فرآیند کنترل اژدرها، آنها راهی برای کنترل اژدرها با ردیفی از 88 فرکانس مختلف ( به تعداد کلیدهای پیانو) یافتند.

در ژوئن سال 1941، هدی و آنتیل، پنت خود را تحت عنوان سیستم ارتباطی مخفی ثبت کردند. اما در آن زمان نیروی دریایی امریکا این فنآوری را دنبال نکرد.

در دهه 1960 نیروی دریایی امریکا ، بار دیگر متوجه پنت شد و بر اساس آن فنآوری های تازه ای را توسعه داد. اما در این زمان اعتبار پنت به سه رسیده بود. بنابراین هدی و آنتیل هیچ پولی دریافت نکردند.

شش دهه طول کشید تا هدی و آنتیل به عنوان مخترعان سیستم مخابراتی وایرلس به رسمیت شناخته شوند.

در 83 سالگی در سال 1998 به هدی لامار جایزه بنیاد آزادی پیشگامان ارتباط اهدا شد.

هدی پس از تلاشی ناموفق برای اختراع هواپیماهای پرسرعت، افسرده و تنها و دچار فقری شدید شد. بعد از این اتفاق او از موزه اسمیتو نیان ( موزه ملی تاریخ امریکا) خواست تا ارزش حق اختراع او ( پرش فرکانس) را تخمین بزند. هدی پیش از آن که مطلع شود گواهی ثبت اختراعش بالغ بر شش میلیون دلار ارزش دارد، در 19 ژانویه 2000 در 85 سالگی پس از تحمل بیماری قلبی در فلوریدا درگذشت. پیش از آن جرج آنتیل پیانیست و از پیشگامان موسیقی های مکانیزه دوست و همکار هدی در سال 1952 فوت کرد. بدون آن که شاهد تولید اختراعش باشد.

در سال 2005 روز تولد او را در کشور های اتریش، سوئیس و آلمان روز مخترع اعلام کردند. در سال 2014 نیز نام لامار و آنتیل در تالار مشاهیر امریکا ثبت شد. آثار مختلفی در مورد او نوشته شد که می توان به اثر ریچارد رودز اشاره کرد که در باره زندگی لامار و دستیابی به اختراعش بود و موفق به دریافت جایزه ادبی شد.

زیباروی نابغه

از او به عنوان زیباترین زن جهان یاد می­شود اما هدی هرگز این عنوان را دوست نداشت و از آن بیزار بود و تبری می­جست. یک بار گفت: « هر دختری می­تواند پر زرق و برق باشد. همه چیزهایی که باید انجام دهید این است که ایستاده باشی و احمق باشی.»

هدی آرزومند آن بود که از او به عنوان زنی خلاق و مخترع یاد شود تا زنی بسیار زیبا. چنانچه پس از فراغت از بازیگری از حضور در جشن­ها و مهمانی­ها خودداری می­کرد و وقت آزاد خود را صرف طراحی بر روی تابلوهایی می­کرد که در فضای خانه­اش نصب کرده بود.

هدی لامار در دوران حرفه ای خود در فیلم­های محبوب بسیاری ظاهر شد و با ستاره­های بزرگی چون جودی گارلند و کلارک گیبل همبازی شد.

نخستین فیلم امریکایی او الجزیره ( 1938) نام دارد. بازی در این فیلم برای هدی موفقیت بزرگی بود چون فیلم قبلی او ( اکستازی) تا حدود زیادی شخصیت او را خدشه دار کرده بود.

شرکت ام جی ام با وجود آن که با او قرارداد بسته بود، در به کار گرفتن او تردید داشت و در این فیلم هدی به عنوان بازیگر اجاره­ای برای یوناتید آرتیستز بازی کرد. موفقیت فیلم به لامار کمک کرد تا به عنوان بازیگری زیبا و جذاب به بیننده امریکایی معرفی شود.

• زیبایی او زبانزد بود اما او فقط بازیگری زیبا و فریبنده نبود بلکه هرگاه از بازیگری فارغ می­شد در آزمایشگاه کوچک خانه­‌اش محققی مخترع بود.
• در سال 2005 روز تولد او را در کشورهای اتریش، سوئیس و آلمان روز مخترع اعلام کردند.
• شش دهه طول کشید تا هدی و آنتیل به عنوان مخترعان سیستم مخابراتی وایرلس به رسمیت شناخته شوند.